Загадзя наладзіла ў раённым цэнтры рамёстваў, асаблівы майстар-клас лепшая бярэзінская гаспадыня Наталля Заікіна. Яна рызыкнула падзяліцца сваім сакрэтам пячы велікодныя кулічы.

– На святочным стале, акрамя розных прысмакаў, якімі можна разгаўляцца, павінны быць тры неад’емныя велікодныя стравы: фарбаваныя курыныя яйкі, тварожная пасха і кулічы, – гаворыць кіраўнік майстар-класа.

Калі з фарбаванымі яйкамі ўсё зразумела (у крамах поўна рознакаляровых парашкоў і наклеек), то з кулічамі і тварожнай пасхай складаней. Каб яны атрымаліся смачнымі, трэба быць добрым кулінарам.

– У розных рэгіёнах гэтая выпечка называецца па-рознаму: кулічы, пірагі пасхальныя, бабкі... Але прынцыповай розніцы паміж велікоднымі кулічамі ў католікаў і ў праваслаўных няма, – дзеліцца назіраннямі Наталля, разводзячы здобнае цеста для нашых кулічоў.

Свае першыя кулічы яна навучылася пячы ў вёсцы Сяліба, дзе пэўны час працавала сацыяльным работнікам.

– Кулічы пяклі звычайна ў чысты чацвер, – расказвае яна. – Гэтай справе прысвячалі цэлы дзень і працавалі ў святочных фартухах, адкінуўшы ўсе астатнія справы. Смак гэтых кулічоў быў выключны, бо выкарыстоўваліся свежыя яйкі, сметанковае масла і малако са свайго падворка. Формаў асаблівых тады не было, таму ў ход ішлі розныя алюмініевыя міскі.

Ды і не чарсцвелі гэтыя булкі амаль да Радуніцы, а частавалі імі выключна самых дарагіх людзей.

– Пачынаем з падрыхтоўкі рошчыны, – працягвае Наталля. – Трохі падаграваем малако. Але не вышэй чым да 50 градусаў, інакш могуць «загінуць» дрожджы. Дадаём да яго дрожджы, яйкі, жаўткі і каля трэці агульнай колькасці прасеянай мукі. Затым накрываем нашу рошчыну і адпраўляем у цёплае месца прыкладна на гадзіну. Гатоўнасць вызначаем па бурбалачках: як толькі яны пачалі лопацца – гэта сігнал, што рошчына гатовая. Дадаём астатнюю муку і цукар, Усё старанна вымешваем, пакуль наша цеста не пачне адставаць ад далоняў і сценак посуду.

Аднак мала прыгатаваць пышнае цеста, трэба ўмець надаць яму вытанчаны смак з дапамогай начынак.

– Класічны варыянт – разынкі, – дадае жанчына. – Майстэрства кандытара вызначаецца менавіта па ўменні раўнамерна размеркаваць начынку ў цесце і не даць «аплысці» ўніз, да дна формы. Можна таксама выкарыстоўваць мак, цэдру апельсіна, ваніль, кардамон, карыцу, мускатны арэх. Але мая парада: лепш іх адразу класці ў цеста і абмінаць яго тры разы.

Праўда раней, усё гэта лічылася вялікай раскошай.

– У нашай вёсцы Крынкі булкі выпякаліся ў суботу, дагэтуль у нашай гаспадарцы ёсць вялікая міска для цеста, – дадае Валянціна Пытляк, – да гэтага дня хата чысцютка прыбіралася, посцілкі мыліся ў халоднай вадзе, капцілася мяса і варылі сыр. Ды і стол быў не вельмі шчодры. Патрэбна было, каб мясных запасаў хапіла на лета.

Рэцэптаў сыру багата ведае яшчэ адна майстрыха – Раіса Аўтуховіч. Яна ўсё жыццё адпрацавала на сырзаводзе і пра сыр ведае ўсё і нават яшчэ болей.

– Нічога складанага тут няма, але патрэбна вялікае цярпенне і крыху творчасці, – тлумачыць жанчына. – Вось я, напрыклад, у велікодныя булкі сметанковае масла не кладу, лепш маргарын. Маёй сям’і падабаецца.

– А я першую велікодную булку спякла, калі выйшла замуж, – уключаецца ў дыялог Таццяна Лучанок, – а гады чатыры таму знайшла для сябе рэцэпт тварожнага цеста. Кулічы з яго атрымліваюцца заўсёды, таму ў нас дома яны паядаюцца ў адзін момант. Ды і гатаваць іх няцяжка, а ў дапамогу гаспадыням папяровыя формы і мноства рэцэптаў у інтэрнэце.

– Як зразумець, што куліч спёкся? – цікаўлюся я.

– Для гэтага трэба ведаць прыкладны час выпякання. Маленькія кулічы масай менш за адзін кілаграм выпякаюць каля 30 хвілін, кілаграмовыя – 45 хвілін, – адказвае Наталля. – Гатоўнасць куліча правяраюць драўлянай шпажкай. Калі яна абсалютна сухая і без слядоў прыліплага цеста – страва гатовая!

Застаецца толькі ўпрыгожыць свой куліч. Тут ёсць дзе разгуляцца фантазіі і абмежаванняў няма. У традыцыйных рэцэптах звычайна фігуруюць глазура, арэхі і сухафрукты.

– Прыгатаваць прыгожы куліч яшчэ не ўсё, трэба ўмець яго прыгожа паднесці, – дадае Алена Строк. – У апошнія гады модна стала дэкарыраваць стол на Вялікдзень рознымі экспазіцыямі. Тут пачэснае месца займаюць рознакаляровыя яйкі, галінкі вярбы і курыца. На жаль, апошнюю ўсё часцей замяняе заяц. Таму да справы варта падключыць дзяцей і ўнукаў. Вялікдзень – сямейнае свята!

Яшчэ адзін важны элемент святочнага стала – страва «Пасха». Яна рыхтуецца з тварагу, у які дадаюцца вяршкі, размякчанае сметанковае масла, жэлацін і разнастайныя дабаўкі: мак, разынкі, шакалад, арэхі, сухафрукты... Атрыманую масу адпраўляюць у халадзільнік для застывання.

Здаецца, Вялікдзень нясе радасць ўсім, але вось сучасным аматарам здаровага харчавання ён не па душы. Але ўсяго на адзін дзень, дзень, які закліканы аб’яднаць людзей і прынесці ў іх дом радасць.

– Звычайна на Вялікдзень за святочным сталом чытаецца малітва, а затым строяцца планы, – гаварылі ўдзельнікі майстар-класа. – Большасці з іх наканавана ажыццявіцца, бо яны рэальныя, а гэта хіба не каштуе некалькіх грамаў лішняй вагі?

Мілана ТРАПЯНОК.
Фота Алены ГРОМАВАЙ.